• Tekening: Rozemarijn Tromp
    #FDF100
    #FDF100

Verslag experiment Jong gedaan - Oud geleerd

Voor dit experiment zijn twee groepen gevormd, een met jongeren en een met ouders van verschillende komaf. De groep jongeren betreft (in wisselende opkomst) omstreeks 40 jongeren, het merendeel meisjes met een Marokkaanse, maar ook een aantal met Surinaamse, Turkse en Bosnische achtergrond. 
Gedurende het project sloten zich ook een aantal jongens aan. De groep ouders bestaat uit 9 moeders van voornamelijk Turkse maar ook van Surinaamse en Antilliaanse komaf.  

Animaties als spreekbuis 

Eerst komen de ouders en jongeren in een serie van acht bijeenkomsten afzonderlijk van elkaar bijeen. Op basis van de gesprekken maken beide groepen, onder begeleiding van een professionele animator, animatiefilmpjes van de onderwerpen die zij met de andere groep zouden willen bespreken. Door gebruik te maken van animaties kunnen de deelnemers op een anonieme, humorvolle of veelzeggende manier uitbeelden wat zij ervaren. 
 
De jongeren spreken over strenge regels, gebrek aan vertrouwen van hun ouders, liegen, verliefd zijn en verschil in behandeling van zoons en dochters. Een van hun animatiefilmpjes laat zien wat er gebeurt als een meisje te laat thuis komt en in nog een filmpje zien we dat voor zoons wel eten wordt klaargemaakt maar dochters moeten dat zelf doen.
 
De ouders spreken over hoe zij zelf zijn opgevoed en het verschil met hoe zij zelf nu hun kinderen opvoeden, hun huwelijk, de ervaring met opvoeden in een vreemd land, verschil in opvoeden van jongens en meisjes, het mobiele telefoon gebruik van hun kinderen en de gewenste huwelijkspartner.   
 
Na de gescheiden bijeenkomsten volgen vier gezamenlijke bijeenkomsten waarin de animatiefilmpjes worden besproken. Beide groepen weten van tevoren niet wat zij hiervan moeten verwachten… ‘Ouders? Die begrijpen toch niets van ons!’ ‘Jongeren? Dat zijn vast die types die op straat rondhangen en een grote mond hebben!’ 

De ontmoeting

Op 22 maart is het zover, de groep jongeren en de groep ouders ontmoeten elkaar voor de eerste keer in het Drie-generatie centrum te Kanaleneiland en het is werkelijk volle bak. Om het ijs te breken begint de ontmoeting met een gezamenlijk eten, de dames uit de oudergroep hebben soep gekookt en diverse hapjes bereid. Aan de hand van de animatiefilmpjes die de jongeren en de ouders elk afzonderlijk hebben gemaakt gaan zij nu met elkaar in gesprek. In het begin is het wat onwennig voor de jongeren en ouders om met elkaar te spreken maar het duurt niet lang of er worden allerlei ervaringen en meningen uitgewisseld en er wordt samen hard gelachen. 


In de eerste bijeenkomst wordt een lijn op de grond getrokken met aan de ene kant “vrijheid” en aan de andere kant “streng”. 
Aan de moeders wordt gevraagd: Wie ben jij als opvoeder? Op welk punt van de lijn ga je staan?  En aan de jongeren wordt gevraagd: Hoe wordt jij opgevoed? De meeste ouders en jongeren staan rond het midden, aan de strenge kant van de lijn. Alleen een klein aantal moeders staat op de uiterste punt bij vrijheid. “Ik wil het echt anders doen dan mijn ouders, mijn kinderen meer vrijheid geven dan ik zelf gekend heb. Hoe moeilijk dat ook is, nu ze ouder worden”. 
 
Aan de jongeren vervolgens de vraag: Hoe zou jij het doen als je later kinderen hebt?  Zou je meer vrijheid geven of juist strenger zijn? 
Na wat geroezemoes is het opvallend dat de jongeren op dezelfde positie op de lijn blijven staan. Ze zouden de opvoeding hetzelfde doen als hun ouders …. 

Eigenlijk uiten ze hiermee de waardering voor hun ouders. Doorpratend blijken ze het toch wel anders te zullen doen, want het moet wel passen bij deze tijd.

De gezamenlijke gesprekken worden door alle deelnemers het meest gewaardeerd. Jongeren geven aan dit soort gesprekken eigenlijk nooit met hun ouders te voeren en dat ze dit best eens zouden kunnen proberen. De moeders vertellen dat zij altijd een beetje bang waren voor de jongeren, vooral jongens, in de buurt en er liever met een boog omheen liepen. Door het contact met de jongeren uit het project weten zij beter wat er bij hen leeft. Zij vinden het leuk dat als zij nu door de buurt lopen jongeren tegenkomen die zij kennen en door hen worden gegroet. 

Levensboom van verleden en toekomst 

Bij de moeders uit de oudergroep maken de bijeenkomsten erg veel los. Met het praten over opvoeding komen zowel goede als pijnlijke herinneringen boven. Herinneringen aan de jeugd in het land van herkomst, uithuwelijking, het wennen aan een vreemde omgeving, het moeder worden in een land waar je je niet thuis of begrepen voelt, scheiding…  
Ter afsluiting van het proces van reflectie gaat de groep een weekendje weg om al het opgerakelde weer even te laten bezinken. Met een kunstenares maken zij een levensboom van hun gezamenlijke herinneringen. Een van de dames heeft een sluier in de paal gehangen, met daarin een zwart paardje geknoopt. Dit verbeeldt haar uithuwelijking; zij kreeg een prins op een zwart paard. Niet een zwart paard omdat haar man slecht is, maar omdat ze hem niet zelf gekozen had.    

Maak het touw los! Presentatie aan de wijk

Op 26 april 2012 is de presentatie van het project in de wijk voor een publiek van zo’n vijftig belangstellenden, waaronder vertegenwoordigers van de gemeente Utrecht, jongerenwerkers, ambtenaren, maatschappelijk werkers, medewerkers van opvoedondersteuning instellingen en buurtbewoners. De deelnemers vertellen hoe zij het project hebben ervaren, een van de moeders draagt een krachtig en betekenisvol gedicht voor “maak het touw los!”, er is een treffend toneelstukje over het onderwerp ‘thuis bespreken van verliefdheid’ en een van de jongeren pakt de zaal in met haar prachtige zang… “als jullie niet harder klappen stop ik hoor!” 
 
 

 

vrijdag 2 november 2012