Gebeurtenissen en ervaringen, ons leven zit er vol mee zoals een sterrenhemel vol met sterren. Maar welke ervaring is de moeite waard om met anderen te delen? En hoe nodig je iemand uit tot het vertellen van een rijk verhaal? Verhalen die lijntjes bevatten naar andere gebeurtenissen, andere mensen en die laten zien wat mensen belangrijk vinden.

Woensdag 15 april gaf ik samen met mijn college Saskia Moerbeek een workshop De kracht van verhalen aan eerstejaarsstudenten van het MBO Utrecht. We beloofden de studenten dat ze na de workshop een werkvorm in hun achterzak zouden hebben die ze zelf zouden kunnen toepassen in hun beroepspraktijk. Ze gingen een verhaal vertellen, luisteren als een vriend of vriendin en kijken welke vragen zij wilden stellen om een verhaal rijker te maken.

De studenten begonnen met in hun kamer een voorwerp te zoeken dat voor hen een bijzondere betekenis heeft. Ik zat in Amsterdam achter een scherm en zag alleen de gezichten van Saskia en Imane Taarabt, docente aan het MBO en een paar stippen met twee letters.

Pas toen de studenten over het voorwerp vertelden, deden ze hun camera aan en ook dan kwamen ze niet allemaal in beeld. De communicatie verliep vooral via de chat. In vergelijking met anders is dit een magere situatie om kennis te maken met mensen in een groep. Toch ben ik enthousiast over de workshop en dat komt door de verhalen die de studenten deelden.

De studenten hadden gekozen voor een bijbel, een gitaar, een glazen engel, een letterkast gevuld met vakantiesouvenirs, een knuffel en een sleutel aan een ketting. Allemaal voorwerpen die nieuwsgierig maakten en waar we wel meer over wilden horen. Eén voor één vertelden zij hun verhaal. En hoe kort die verhalen soms ook waren. Allemaal hadden ze een rijke kern met aanknopingspunten voor het stellen van vragen over andere situaties, belangrijke mensen en wat mensen belangrijk vinden.

Verhalen delen in een groep is altijd bijzonder omdat hoe uniek elk verhaal ook is er ook overeenkomsten aanwezig zijn. Er zijn thema's of rode draden die in verschillende verhalen terugkomen. En als je met een groep bent, worden die vaak door de groep zelf benoemd. Of je kunt het de groep vragen. Zo ontstaat een groepsverhaal wat mensen met elkaar verbindt. Ook kun je de thema's verder uitwerken en in een of andere vorm delen en naar buiten brengen.

Afgelopen woensdag ging het over je met mensen verbinden bijvoorbeeld door muziek te maken. Een student vertelde over zijn eerste gitaar, speelde op een ander en vertelde over zijn werk dat hij daar gitaar speelde om contact te maken met mensen. Het ging over je verbonden weten met dierbare familieleden ook al zijn die overleden of verdwijnen die langzaamaan door dementie. Het ging over je kracht vinden door te schrijven in een dagboek en al teruglezend een paar jaar later te zien hoeveel sterker je bent geworden.

Voor mij was deze workshop een ervaring van hoop. Een digitale VerhalenLab met jongeren waarvan een ouder langdurig ziek is, het is mogelijk. In het VerhalenLab verzamelen jongeren verhalen antwoord op vragen die ze thuis niet durven of willen stellen. Zo kunnen ze hun eigen verhaal verrijken en ontdekken welke vragen ze echt aan hun ouders willen stellen.