Toekomstige vormen van Ontwikkelingssamenwerking

Ontwikkelingssamenwerking is een actueel Europees thema. Zowel nationale overheden als de Europese Commissie en het Europees Parlement worstelen met de vraag of de huidige vormen van ontwikkelingssamenwerking passen in een globaliserende wereld, waar mensen op allerlei manieren in verbinding staan met elkaar. Recent onderzoek in Nederland wijst uit dat veel mensen twijfels hebben bij de manier waarop de huidige ontwikkelingssamenwerking wordt uitgevoerd. Men vindt dat de hulp niet aan de juiste mensen ten goede komt, dat de vorm waarin de hulp wordt gegeven niet voldoet, of dat er in Nederland zelf genoeg problemen zijn.

Tegelijkertijd, reizen Nederlanders naar alle delen van de wereld, op zoek naar authentieke ontmoetingen en andere culturen. Veel jongeren doen enkele maanden vrijwilligerswerk in een arm land. Werkenden combineren hun vakantie steeds vaker met vrijwilligerswerk en vanuit Nederland worden kunstprojecten in bijvoorbeeld de sloppenwijken van Brazilië uitgevoerd. Weer anderen verzamelen kleding en speelgoed voor weeshuizen in Oost Europa en brengen die daar zelf met vrachtwagens heen. Dertigers en veertigers die bij internatonale bedrijven werken, spreken het management aan op het sociaal beleid van de organisatie en het belang van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Mensen willen zich steeds meer op een eigen individuele manier verhouden tot de wereld en zelf aan het stuur staan bij de vormgeving van hun betrokkenheid. Wanneer ze geconfronteerd worden met armoede en onderontwikkeling neigen steeds meer mensen ertoe om zelf een stichting of een ontwikkelingsproject in het leven te roepen, dat hen de mogelijkheid biedt zelf direct betrokken te zijn en dat vertrouwen uitstraalt naar hun directe kring van familieleden en bekenden.

In Nederland wonen veel mensen met een vluchtelingen- of migrantenachtergrond. Zij hebben hun eigen kanalen en manieren om met geld en kennis bij te dragen aan de ontwikkeling van hun landen van herkomst. Zij doen dit door direct geld over te maken aan hun eigen familie, maar ook in de vorm van aparte stichtingen die concrete projecten in het land van herkomst steunen, of door het starten van bedrijven die producten aan Nederland leveren en waar mensen uit kwetsbare groepen werken. De gezamenlijke bijdragen van migranten en vluchtelingen overtreffen in volume die van de officiële ontwikkelingshulp.

Met het activerend onderzoek naar nieuwe vormen van ontwikkelingssamenwerking wil de stichting BMP onderzoeken in hoeverre bovenstaande ontwikkelingen invloed hebben op het denken over ontwikkelingssamenwerking. Ze wil dit doen door na te gaan op welke manier twee groepen dertigers en veertigers, een groep van Nederlandse komaf en een groep met een vluchtelingen/ migrantenachtergrond, aankijken tegen ontwikkelingssamenwerking, op welke manier zij zich daarbij betrokken voelen en welke vormen zij denken dat passend zijn in de huidige tijd van globalisering, individualisering en toenemende communicatiemogelijkheden. Doel van het onderzoek is om nieuwe handelingsperspectieven te ontwikkelen voor beleidsmakers bij de Europese Commissie, Europarlementariërs, nationale ontwikkelingsorganisaties en de nationale overheid.