In uw dagelijkse praktijk houdt u zich bezig met het ontwikkelen, aanbieden en/of uitvoeren van ondersteuning aan mantelzorgers. Hoewel het ondersteuningsaanbod voor mantelzorgers divers is, bereikt het lang niet iedereen. Zoekt u naar nieuwe manieren om mensen bij uw activiteiten te betrekken? Kom op maandag 19 mei a.s. naar onze studiemiddag en maak kennis met een beproefde methode die u hierbij kan helpen. Alle Mantelzorgers Werken Aan Hun Toekomst (AMWAHT) is een beproefde methode om moeilijk bereikbare groepen mantelzorgers te activeren en hun zelfsturend vermogen te vergroten. De methode voorziet in een opleiding en een praktijkdeel. In het praktijkdeel bereiken de opgeleide mantelzorgers op hun beurt weer andere mantelzorgers.

Werken aan de toekomst

De methode AMWAHT is een ontwikkeltraject voor mantelzorgers waarmee beleidsmakers en professionals die met lastig bereikbare mantelzorgers werken aan de slag kunnen. De afgelopen jaren is de methode door de stichting Bevordering Maatschappelijke Participatie (BMP) ontwikkeld en uitgezet in diverse steden. Daarmee zijn goede ervaringen opgedaan. Het traject zet in op de empowerment van mantelzorgers, door ze te leren hun eigen kracht te herkennen en in te zetten. Mantelzorgers (met of zonder vooropleiding) worden tijdens het traject opgeleid tot groepswerkers die in staat zijn lotgenotengroepen van mantelzorgers op te zetten en methodisch te begeleiden. Movisie start vanaf augustus een opleidingstraject voor professionals die met de methode aan de slag willen.

Aanmelden studiedag

Werkt u als beleidsambtenaar en wilt u weten of het traject past in uw gemeente? Of bent u werkzaam als professional en wilt u aan de slag met een ontwikkeltraject voor mantelzorgers? Dan vertellen we u graag meer over de mogelijkheden, onze ervaringen en werkzame elementen tijdens deze studiemiddag.

Geïnteresseerd? Meldt u dan aan door een mail te sturen naar m.merkus@movisie.nl.

Voor wie?

De studiemiddag is bedoeld voor beleidsmakers en professionals uit zorg, welzijn, onderwijs en overheid die werken met/voor mantelzorgers. Er is ruimte voor zo’n 25 deelnemers.

Begeleiders

Michaëla Merkus van Movisie en Gerben Kroese van stichting BMP.

Prijs

€ 25,00 (inclusief borrel).

Datum

Maandag 19 mei 2014 van 13:00 tot 16:00 uur. Sluitingsdatum inschrijving: 16 mei 2014.

Locatie

Movisie, Catharijnesingel 47 te Utrecht.

Bijzondere vogel

Terrasje bij het Oosterpark

We zijn met een kleine groep deze keer. Een aantal ouders zijn onverhoopt verhinderd vanavond waardoor we besluiten het programma om te gooien en de kleinere formatie als een kans te zien: voor diepgang, reflectie en nadere kennismaking. Maar ook om vast na te denken over welke kant we op willen met de Wijkacademie. Het is prachtig weer en Hanne en ik dalen neer op een terrasje bij het Oosterpark om het programma van de avond aan te passen.

Ervoor zorgen dat niemand om ons heen kan

“We moeten ervoor zorgen dat niemand meer om ons heen kan”, zegt een van de vaders strijdlustig wanneer we met een kleine groep om de met verf bespatte tafel zitten en  we het erover hebben waar we precies heen willen met de Wijkacademie. Terwijl er meer cupcakes (wel van die lekkere van de slager) dan mensen aanwezig zijn knikt iedereen instemmend naar elkaar. Een vader vraagt zich af of we in onze thema’s dan uiteindelijk niet te beperkt zijn.  “Welnee”, zegt een van de moeders:  “De meeste problemen in Oost zijn op te hangen aan opvoeden: overlast, onderwijs, armoede....”. Een van onze deelnemers zonder kinderen merkt op dat hij eigenlijk geen flauw benul heeft van wat kinderen vandaag de dag meekrijgen op school. “Kom dan een keer met mij mee!” zegt een moeder. Hanne en ik kijken elkaar vergenoegd aan. Wat mooi en lief.  Met veel plezier sla ik aan het einde van de bijeenkomst gade hoe de agenda’s getrokken worden.

Knikker commissie

Het thema onderwijs is tot op heden niet zo prominent ter sprake gekomen. We verkeren natuurlijk nu nog in de fase waarin de groep nog een groep moet worden en kijken met name naar hoe wij zelf zijn opgevoed en hoe wij zelf opvoeden. Onderwijs lijkt echter duidelijk een onderwerp dat vele tongen losmaakt en veel vragen opwerpt: Wat is de rol van de scholen in de wijk? Wat voor rol speelt de docent in het leven van een kind. “Ik had echt een rot jeugd op school”, vertelt een vader. De leraren sloegen en waren gemeen. Het was helemaal niet prettig”. Iedereen is stil en denkt aan de eigen schooltijd. “Je staat niet alleen”, wordt er gereageerd. Mijn collega is ook vroeger vaak geslagen. En als het troostend kan werken: ik ook”. Er worden meer  eigen ervaringen op school uitgewisseld.  Vroeger was vooral niet alles beter, zo blijkt duidelijk en ik kijk enigszins beschaamd terug naar mijn eigen schooltijd waar het verliezen van een potje knikkeren ongeveer het ergste was wat je kon overkomen. Ook heel erg natuurlijk en overigens ook de reden voor onderdelen van de Vreedzame School om zogenaamde knikker commissies in te stellen. Nadat we zijn uitgepraat over de eigen ervaringen op school, worden de kinderen er bij betrokken. Uit de verhalen maak ik op dat het nogal scheelt op welke school je zit. Doordat ik zelf een tijd lang projecten heb ‘gedraaid’ op verschillende basisscholen en daardoor een niets verhullende kijk heb gekregen achter de schermen van diverse scholen kan ik dat beamen. En dan ligt het natuurlijk ook nog bij wie je in de klas komt. Wat is het leven toch weinig maakbaar.

Ohw...niets

“Er is op de scholen te weinig aandacht voor het welbevinden van de kinderen. Alles draait om prestatie” zegt er een. En kennelijk ontbreekt het veel kinderen aan vocabulaire om hun ouders over hun ervaringen in de school of in de klas te vertellen. “Dan zie je dus wel aan je kind dat iets niet helemaal goed zit, en dan probeer je vragen te stellen, zo van: hoe was het op school, wat heb je gedaan?.... luidt het antwoord: Ohw...niets”.

We blikken nog even terug op de vorige bijeenkomst waarbij met name de ‘over de streep’ oefening een diepe indruk heeft achtergelaten. De meegenomen voorwerpen passeren de revue en de open-, en eerlijkheid wordt geprezen.  “We zijn allemaal wat ouder, waarschijnlijk is het daardoor makkelijker om open te zijn over bepaalde onderwerpen: we hebben bepaalde ontwikkelingen al doorgemaakt, bepaalde zaken al verwerkt. Hierdoor kunnen we beter afstand nemen en gemakkelijker over soms toch pijnlijke gebeurtenissen  en aangelegenheden praten.”. Dit roept bij mij meteen de vraag op of je dan met jonge ouders en tienermoeders wel over opvoeden kan praten of niet.

Ook grinniken we nog even over het gegeven dat meerdere deelnemers een Tante Toos hebben. Dit is bij iedereen blijven hangen. Een enkeling kon zich zelfs nog de geur van tante Toos herinneren. “Ik vind het heel belangrijk dat iedereen een Tante Toos heeft”, zegt een van de moeders. “En het zou ook heel belangrijk voor de buurt zijn wanneer er meerdere Tante Toosen zijn” vult een ander aan.

Tante Toos(t)

Uiteindelijk is dit ook waar de pedagogische gemeenschap om draait: iedereen is een Tante Toos voor elkaar. We dromen verder over Tante Toos. We kunnen haar een plek geven in een toneelstuk (‘’Ja, en dan ga jij verkleed als Tante Toos”, zegt een moeder gekscherend terwijl ze naar een van de vaders wijst”).   We kunnen er een gedicht over schrijven. Een foto opdracht over uitschrijven. En, want waarom niet, misschien kan het het city marketing apparaat van stadsdeel Oost Tante Toos wel oppakken. “In Noord had je Noordje, dat ging toen om de vernieuwing en veryupping van Noord. Waarom hebben wij in Oost niet dan Tante Toost, om te laten zien dat wij hier in Oost allemaal voor elkaar zorgen”.

Een bijzondere vogel

“Deze bijeenkomsten dwingen je om na te denken en het zijn uiteindelijk de kleine verhaaltjes waar het om draait, daar komen ook de thema’s uit voort. Het duizelt me maar ik vind het leuk” zegt een deelhebber afsluitend. Het is dezelfde persoon die niet bij de groeps app van de wijkacademie kan en wil aansluiten. “Neen. Ik heb een mobiele telefoon en die staat altijd uit. Ik zet ‘m alleen aan als ik een bijzondere vogel zie, dan stel ik mijn vrienden op de hoogte”.

Als iedereen vertrokken is was ik de glaasjes af en stop nog wat van de overgebleven nootjes in mijn mond. Het is weer een mooie bijeenkomst geweest en het is duidelijk dat we een team zijn, ook al was niet iedereen aanwezig. We zijn vandaag ook zichtbaar begonnen met het bepalen van de thema’s waar wij van vinden dat ze belangrijk zijn in de buurt. Onderwijs hoort daar zeer zeker ook bij. Daarnaast is het concept Tante Toost geboren. Ik moet het nog even laten inweken maar heb zomaar het idee dat we hier iets heel bijzonders te pakken hebben.

Oranje waterpomptang

Gewapend met een oranje waterpomptang fiets ik naar alweer de derde bijeenkomst van de Wijkacademie. Vandaag staat het thema ‘hoe ben jij opgevoed’ op het programma en iedereen neemt een voorwerp mee dat symbool staat voor de manier waarop hij of zij is opgevoed. De oranje waterpomptang van  mijn moeder staat voor mij voor ‘reparatie’. Niet alleen van lekkende kranen. Mijn moeder deed er na de scheiding van mijn ouders alles aan om enige vorm van ritme en regelmaat in het leven van mij en mijn zuster te integreren door de verschillende dagen van de week een ‘kleur’ te geven. Om de onrust veroorzaakt door de scheiding als het ware te 'repareren'.  Zo hadden we bijvoorbeeld een blauwe maandag, waarop we van blauwe placemats aten, en onze mondjes met blauwe servetten afveegden. Op dinsdag waren de placemats en servetten roze, en voor de andere dagen hadden we geel geloof ik en groen. De menu’s waren ook onveranderlijk en hingen in de betreffende kleur op de koelkast.

Op de step naar Schiphol

Diep ontroerd sla ik gade hoe iedereen een voorwerp toont of beschrijft en dat verbindt aan de manier hoe hij of zij is opgevoed. Een schelp staat voor het eiland waar iemand is opgegroeid, de deftige hoge hoed voor het belang van je gedragen ‘zoals het hoort’ dat werd benadrukt tijdens de opvoeding: het belang van de buitenkant. Het horloge waarop de vader tikte en de eeuwige verantwoording voor je daden. ‘De step staat voor mij symbool voor de vrijheid die ik van mijn ouders kreeg. Ik stepte met vriendjes naar Schiphol en de wereld was van mij’. Uiteindelijk fungeerde de step ook als middel om los te komen van de familie, van alles. Langzaam maar zeker vervulde de fiets, toen de auto en later ook het vliegtuig deze functie.

We hangen aan elkaars lippen. Het is niet allemaal vrolijk, sommige meegenomen voorwerpen symboliseren angst of schaamte. Er ontstaat herkenning en er is support. Naar aanleiding van de voorwerpen en verhalen komen ook belangrijke thema’s rondom opvoeden op tafel, zoals het belang van veiligheid en regelmaat. Maar ook het verschil tussen de opvoeding van meisjes en van jongens. Of het opgroeien tussen (of eigenlijk: mét) twee culturen, de rol van religie of school binnen de opvoeding en de vraag door wie je nou eigenlijk bent opgevoed.

Veiligheid: een vereiste om over de streep te gaan

Ik kijk om me heen en realiseer me hoe begaan iedereen met elkaar is. Zo af en toe pakt iemand iemands arm vast of wordt er, terwijl er bemoedigende blikken worden geworpen, nog een kopje thee ingeschonken. Ik ben blij dat ik heerlijke petit fours van Kwekkeboom heb meegenomen. Zonder deze warmte is het wellicht onmogelijk om zoveel uit deze ‘oefening’ te halen als nu gebeurt. Dat geldt ook voor het ‘over de streep’ spel dat \we na de pauze beginnen.

De over de streep methode, overgewaaid uit Amerika en wellicht bekend van televisie, maakt zichtbaar wat er leeft aan verdriet, onmacht, wanhoop en onzekerheid, maar ook aan moed, hoop, verlangen en doorzettingsvermogen van mensen. Er wordt een geïmproviseerde lijn op de grond gezet. We staan allemaal aan dezelfde kant op ongeveer 2 meter afstand van de lijn. Wanneer de gestelde vraag of geponeerde stelling op één van de ons van toepassing is, gaan we over de streep.

De vragen en stellingen zijn zorgvuldig uitgezocht en verantwoord opgebouwd. Beginnende bij ‘Ik ben de oudste binnen het gezin’, via ‘ik ben trots op mijn moeder’ en ‘bij mij thuis kon er openlijk over homoseksualiteit worden gepraat’ naar ‘ik heb kind kunnen zijn’. We hebben er lol in maar het is duidelijk ook heftig om als enigste over de streep te gaan of juist als enigste te blijven staan. En sommige stellingen of vragen doen je opeens zaken realiseren waar je eerder misschien nog niet bij stil hebt gestaan.

De geur van Tante Toos

We spreken uitvoerig na. Het thema ‘veiligheid’ blijkt een mooi bruggetje naar het thema van de komende bijeenkomst., handelend over de manier waarop je zelf opvoedt (en wat je meeneemt of juist niet van de manier waarop je ouders jou hebben opgevoed). ‘Bij mij thuis voelde ik me niet veilig’ werd er verteld, ‘en dit wilde ik sowieso anders bij mijn eigen kinderen’. En zo geschiedde. Godzijdank had deze ouder een ‘Tante Toos’ die wel degelijk een gevoel van veiligheid kon bieden. Iedereen blijkt zo’n figuur in de jeugd te hebben gehad en toevalligerwijs heetten er drie ook ‘Toos’. “Ik herinner me de geur van Tante Toos nog zo goed”. Tante Toos zorgde even voor een gevoel van verbondenheid en een gevoel van blijdschap vulde de ruimte terwijl iedereen aan de eigen personificatie van Tante Toos dacht. Mijn tante Toos heet in het echt Marianna.

Alle tante Toosen worden ingevuld op de handout die we uitdelen met de vraag wie jou heeft opgevoed. En naast tante Toos worden er broertjes, zusjes, oma’s, leraren, vriendjes en vriendinnetjes genoemd. We gaan hier de volgende keer over door. Want net als de vorige keren is de tijd weer om gevlogen.

Fietsend naar huis denk ik na over wat er gebeurde tijdens het ‘over de streep’ gedeelte. Duidelijke momenten van kwetsbaarheid en kracht staan op mijn netvlies gebrand en ik raak ontroerd door ieders openheid en het gegeven dat we in zo’n korte periode zo’n veilige sfeer hebben kunnen bewerkstelligen. Die veiligheid is een vereiste om zó intiem en eerlijk met elkaar in gesprek te kunnen gaan. En die open, intieme gesprekken zijn vervolgens een vereiste om met elkaar constructief na te denken over op welke manier we bepaalde thema’s gerelateerd aan opvoeden breder in de wijk bespreekbaar kunnen maken.

Voor de stichting BMP zet Tessa Dikker in samenwerking met Diversiteitsland en Dream Support de Wijkacademie Opvoeden Amsterdam Oost op. Kern van het plan is dat er in een buurt een kerngroep van ouders ontstaat die zich gedurende minimaal 2 jaar tot doel stelt om een platform te zijn voor inhoudelijke uitwisseling tussen opvoeders, een pedagogische visie voor de wijk ontwikkelt en passende vormen zal bedenken om belangrijke thema’s rondom opvoeden breder in de wijk bespreekbaar te maken met zoveel mogelijk andere ouders/ bewoners en instellingen. En zo dus een pedagogische gemeenschap te vormen waarin opvoeden in al zijn facetten een vanzelfsprekend gespreksonderwerp is.

Tessa doet verslag van de bijeenkomsten van de kerngroep van de wijkacademie zodat iedereen die dat leuk en interessant vindt op de hoogte gehouden kan worden van de ontwikkelingen binnen de wijkacademie en de bijzondere ontmoetingen en verhalen niet verloren zullen gaan. 

Het blog is via het blok aan de zijkant te lezen ►